Independence Day : वाहनांवर तिरंगा लावून फिरताय ? एकदा हे वाचा

देशाचा स्वातंत्र्यदिन उत्साहात साजरा होत आहे. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी हर घर तिरंगा मोहीम सुरू केली आहे. नागरिकांना घरोघरी भारतीय ध्वज फडकवून त्याचा सेल्फी पाठवण्याचे आवाहन करण्यात आले आहे. परंतु राष्ट्रीय ध्वज संहितेत राष्ट्रध्वजाचा वापर आणि प्रदर्शनाबाबतही नियम आहेत. आपण नेहमी लोक त्यांच्या कार किंवा बाइकवर तिरंगा घेऊन फिरताना पाहतो. परंतु खाजगी वाहनांना अशा प्रकारे झेंडे घेऊन फिरण्यास कायद्याने बंदी आहे. या नियमांचे उल्लंघन केल्यास ध्वजसंहितेचे उल्लंघन केल्यास शिक्षेचीही तरतूद आहे. भारतीय ध्वज संहिता 2002 नुसार, तिरंग्याचा केशरी रंग फडकवताना वरच्या बाजूला दिसला पाहिजे. चुरगळलेला किंवा फाटलेला, वेगवेगळ्या खुणा किंवा डाग असलेला ध्वज फडकवणे हा देखील गुन्हा आहे. तसेच ध्वज संहितेमध्ये असे म्हटले आहे की, ध्वज उडवताना इतर कोणत्याही ध्वजासोबत असू नये. भारतीय ध्वज संहितेनुसार, काही निवडक लोकांना त्यांच्या वाहनांवर भारतीय ध्वज प्रदर्शित करण्याची परवानगी आहे. भारतीय ध्वज संहिता, 2002 नुसार काही नियम आहेत.

वाहनांवर तिरंगा दाखवण्याचा अधिकार कोणाला?
राष्ट्रपती, उपराष्ट्रपती, राज्यपाल-उपराज्यपाल, भारताचे मिशन प्रमुख, पंतप्रधान, कॅबिनेट मंत्री, राज्यमंत्री, मुख्यमंत्री, लोकसभा अध्यक्ष, राज्यसभेचे उपसभापती, लोकसभेचे उपसभापती, राज्य विधानसभेचे सभापती परिषद, राज्य आणि केंद्रशासित प्रदेश विधानमंडळांना त्यांच्या वाहनांवर तिरंगा प्रदर्शित करण्याचा विशेषाधिकार आहे. केवळ राष्ट्रपती, राज्य आणि केंद्रशासित प्रदेशांच्या विधानसभांचे उपसभापती, भारताचे मुख्य न्यायाधीश, सर्वोच्च न्यायालयाचे न्यायाधीश, उच्च न्यायालयाचे मुख्य न्यायाधीश यांना त्यांच्या वाहनांवर भारतीय ध्वज प्रदर्शित करण्याचा अधिकार आहे. नागरिकांना आता घरावर तिरंगा लटकवण्याची परवानगी देण्यात आली आहे. मात्र खासगी वाहनांवर झेंडा फडकवणे कायद्यानुसार गुन्हा आहे. अशा प्रकरणात कोणी दोषी आढळल्यास, त्याच्यावर राष्ट्रीय सन्मानाची बदनामी प्रतिबंधक कायदा, 1971 अंतर्गत खटला भरला जाऊ शकतो. या कायद्यानुसार, कायद्यात अपमान केल्याबद्दल दोषी आढळल्यास तीन वर्षांपर्यंत कारावास किंवा दंड किंवा दोन्हीची तरतूद आहे.